Wat zijn de belangrijkste onderdelen van de wet DBA

De Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) gaat over de relatie tussen opdrachtgevers en zzp’ers (zelfstandigen zonder personeel). De wet is bedoeld om schijnzelfstandigheid tegen te gaan — dus situaties waarin iemand eigenlijk als werknemer werkt, maar wordt ingehuurd als zzp’er.

Hier zijn de belangrijkste punten van de Wet DBA in duidelijke taal:

1. Doel: Schijnzelfstandigheid voorkomen

De overheid wil voorkomen dat bedrijven zzp’ers inzetten om goedkoper uit te zijn, terwijl die mensen eigenlijk als gewone werknemers functioneren.

2. Niet alleen de zzp’er is verantwoordelijk

Onder de Wet DBA kunnen zowel de opdrachtgever als de opdrachtnemer aansprakelijk zijn als er sprake is van een (fictieve) dienstbetrekking.

3. Modelovereenkomsten gebruiken

Je kunt een modelovereenkomst gebruiken die door de Belastingdienst is goedgekeurd. Die helpt om duidelijkheid te krijgen of er sprake is van zelfstandigheid.

Let op: een modelovereenkomst is niet verplicht, maar wel handig als je zekerheid wilt.

4. Wanneer ben je géén echte zzp’er?

Als de volgende drie kenmerken aanwezig zijn, is er vaak sprake van een dienstbetrekking:

Werkgeversgezag: de opdrachtgever bepaalt hoe jij je werk doet

Verplichte persoonlijke arbeid: je mag je niet laten vervangen

Loon: je krijgt een vergoeding voor je werk

Als al deze dingen kloppen, dan werk je eigenlijk als werknemer — en niet als zzp’er.

5. Toezicht en handhaving (maar deels uitgesteld)

De Belastingdienst handhaaft beperkt: er wordt nu vooral opgetreden bij kwaadwillenden.
Vanaf medio 2025 (onder voorbehoud) wordt de handhaving waarschijnlijk strenger.

6. Toekomst: nieuwe wetgeving op komst

De Wet DBA ligt onder vuur, omdat hij onduidelijkheid geeft. De overheid werkt aan nieuwe regels rond zelfstandigheid, waarschijnlijk met:

Een zelfstandigenverklaring (als je voldoet aan bepaalde voorwaarden)

Meer zekerheid vooraf voor opdrachtgevers en zzp’ers

7. Belang voor opdrachtgevers én zzp’ers

Beide partijen moeten goed opletten:

Is er echt sprake van zelfstandigheid?

Zijn afspraken goed vastgelegd (bijvoorbeeld in een overeenkomst)?

Wordt er gewerkt zoals afgesproken?